Coraz więcej zakochanych par zamiast tradycyjnego ślubu kościelnego lub cywilnego decyduje się na uroczystość humanistyczną. Wszystkie decyzje związane z jej przebiegiem podejmują państwo młodzi i wiele osób uważa to za świetny sposób na uniknięcie konfliktów z rodziną i znajomymi w kwestiach związanych z organizacją tego wydarzenia. Młodzi ludzie pragnący zdecydować się na tę formę złożenia sobie przysięgi powinni dowiedzieć się, czym ona tak naprawdę jest oraz czy ma jakąś moc prawną.

Ślub humanistyczny – co to?

Co to jest ślub humanistyczny? Uznaje się go za uroczystość, którą od początku do końca w najdrobniejszych szczegółach urządzają przyszli małżonkowie i ich ewentualni pomocnicy, zgodnie z indywidualnymi preferencjami młodej pary. Oni sami decydują o miejscu ślubu oraz sposobie przysięgi, a ceremonia jest pozbawiona liturgii i sztywnych zasad. Zarówno goście, jak i nowożeńcy, mogą być ubrani w zwyczajne stroje, a ślub może się odbyć bez księdza czy urzędnika – jego udzieleniem może zająć się właściwie każdy. Status i powaga tego wydarzenia są oparte na systemie wartości, jakie wyznają zakochani, czyli przede wszystkim na wzajemnej miłości oraz szacunku.

Tradycję związana ze ślubem humanistycznym prawdopodobnie zapoczątkowano w 2005 roku w Szkocji, gdzie aktualnie ma miejsce kilka tysięcy takich uroczystości rocznie. Mieszkańcy tego kraju bardzo sobie cenią pomysł zawierania małżeństwa na własnych warunkach i przysięgania sobie dokładnie tego, co ma dla nich szczególne znaczenie, bez powtarzania wyuczonych formułek. Kościół katolicki wyraża się krytycznie wobec tej idei, a osoby, które chcą formalnie zalegalizować swój związek, i tak muszą wziąć ślub cywilny. Wyjątkiem są jedynie: Australia, Stany Zjednoczone, Norwegia, Szkocja, Irlandia Północna, Irlandia czy Nowa Zelandia, gdzie oficjalnie akceptuje się taką formę składania przysięgi małżeńskiej.

Ślub humanistyczny – co to jest?

Co to ślub humanistyczny? Stanowi on ciekawą alternatywę dla osób, które są wyjątkowo wrażliwe na narzucanie im określonych zasad i zwyczajów oraz dla marzycieli, których wizje mają niewiele wspólnego z formułkami wypowiadanymi w kościele lub Urzędzie Stanu Cywilnego. Niektórzy bowiem mogą czuć się nieswojo na tle orła białego, a do tego w naszym kraju żyje sporo ludzi niespełniających wymogów etyczno-formalnych religii katolickiej. Warto także dodać, że w ten sposób związki mogą w Polsce zawierać pary homoseksualne, co w przypadku ślubów cywilnych oraz kościelnych jest niemożliwe.

Humanistyczny ślub wybierają również narzeczeni, którzy mieli kłopot z organizacją ślubu cywilnego w plenerze. Takie uroczystości są co prawda w Polsce legalne od 2015 roku, jednak część urzędów nie wyraża zgody na takie wydarzenie lub zakazuje świętowania go w tygodniu po godzinie 15:00 czy w weekendy. Istnieje zatem możliwość wzięcia po cichu skromnego ślubu cywilnego, aby w osobnym terminie zaprosić bliskich na huczną i fantastyczną uroczystość humanistyczną.

Czy ślub humanistyczny jest ważny?

Ślub humanistyczny w Polsce jest na ten moment pozbawiony mocy prawnej, jednak o 2014 roku Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów podejmuje różne próby związane z legalizacją takiej uroczystości. Postulaty zostały w tamtym roku wsparte przez Pełnomocniczkę Rządu do spraw Równego Traktowania, lecz nie przyniosły pożądanych skutków. Mimo to PSR cały czas stara się o pozwolenie na zawieranie takich ślubów w systemie konkordatowym.

Kto może udzielić ślubu humanistycznego?

Aktualnie PSR proponuje głównie pomoc ideologiczną dla par młodych, które postanowiły zorganizować sobie ślub humanistyczny, a profesjonalnych Mistrzów Ceremonii można wynająć za pośrednictwem prywatnych firm. Osoby udzielające takich ślubów nazywa się  celebrantami, a zwykle są one przygotowane na prowadzenie tej uroczystości w językach obcych. W niektórych krajach, takich jak Wielka Brytania czy Irlandia, funkcjonują specjalne stowarzyszenia humanistyczne, do jakich należą właśnie celebranci, jednak w Polsce na tę chwilę brakuje tego typu organizacji.

Dobry celebrant wyznaje wartości humanistyczne, a także jest miły i posiada świetną dykcję. Taka osoba powinna także cechować się dużą empatią, wczuwając się w uroczysty nastrój ceremonii i podkreślając jej znaczenie dla wszystkich obecnych. Rolę mistrza ceremonii może jednak pełnić również przyjaciel czy członek najbliższej rodziny, lecz poza wysłuchaniem przysięgi oraz wygłoszeniem przemowy, musi on poprowadzić uroczystość od początku do końca, razem ze wszystkimi elementami, jakie zaplanowali organizatorzy.

Przykładowe miejsca, gdzie można wziąć ślub humanistyczny

Na ślub humanistyczny w Polsce zwykle decydują się mieszkańcy największych miast, takich jak Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław czy Poznań. Takie uroczystości w mniejszych miejscowościach są trochę rzadszym zjawiskiem. Ceremonie najczęściej odbywają się w plenerze, jednak w przeciwieństwie do ślubów cywilnych, można to zrobić bez obaw o ograniczenia stwarzane przez Urząd Stanu Cywilnego. Miejscem wydarzenia są zazwyczaj pola golfowe, żaglówki, ogrody, pałace, a także wiejskie zajazdy, folwarki, stodoły i remizy strażackie. Wspomniane lokalizacje zapewniają wyjątkowe okoliczności, a zorganizowanie tam cudownego wesela jest dość łatwe. Warto dodać, że pierwszy polski ślub humanistyczny prawdopodobnie zdarzył się w kopalni.

Ślub humanistyczny – jaki to?

Sam przebieg ceremonii jest zależny przede wszystkim od wyobraźni państwa młodych. Przykładowy scenariusz wygląda następująco:

• uroczyste przywitanie zgromadzonych gości
• przybycie pary młodej – razem lub osobno
• powitanie przyszłych małżonków
• przemówienie celebranta lub osoby, która wita gości, na temat miłości i znaczenia ślubu w życiu każdego człowieka
• czytanie fragmentu dzieła literackiego, recytacja wiersza bądź wysłuchanie utworu muzycznego
• krótka przemowa o nowożeńcach, np. historia ich dzieciństwa, związku, powodów, dla których postanowili wziąć ślub lub opowieść o rodzinie czy trudnych wyborach w związku z tym szczególnym dniem
• ślubowanie przez państwa młodych w oparciu o przygotowany wcześniej tekst zaślubin
• ogłoszenie zawarcia związku małżeńskiego
• składanie życzeń przez gości
• uroczyste zamknięcie ceremonii

Aranżacja miejsca zwykle jest zbliżona do ślubu katolickiego czy cywilnego, gdyż znajduje się tam coś podobnego do ołtarza, stół, gdzie podpisuje się dokumenty czy czerwony dywan, a do tego w uroczystości biorą udział druhny. Wydarzenie cechuje się jednak zdecydowanie luźniejszą atmosferą niż w sytuacji oficjalnych ceremonii. Może się ono odbyć bez świadków, choć nowożeńcy mogą poprosić o takie wsparcie. Niektóre pary młode decydują się na sporządzenie swojego oryginalnego Aktu Ślubu podpisanego przez nich na własne życzenie. Zwykle dochodzi również do wymiany obrączek będącym najtrwalszym symbolem tej wyjątkowej chwili.

Ślub humanistyczny – co to i jaki motyw wybrać?

Wiele zakochanych osób postanawia zaaranżować swój ślub, nawiązując do ulubionego filmu, serialu czy książki. Interesującym wzbogaceniem ceremonii humanistycznych mogą być zwyczaje ślubne zapożyczone z różnych tradycji. Za ciekawy przykład uważa się oplatanie rąk małżonków przy pomocy kolorowych wstęg w trakcie wypowiadania słów przysięgi. Dużą popularnością cieszy się także mieszanie barwnych piasków czy zapalanie dużej świecy z użyciem 2 mniejszych, co symbolizuje połączenie dusz. Ślub humanistyczny daje co prawda narzeczonym pełną dowolność w kwestii strojów, lecz większość z nich decyduje się na tradycyjny ubiór, czyli białe suknie z długimi welonami w przypadku kobiet i garnitury, jeśli chodzi o mężczyzn.

Ile kosztuje organizacja ślubu humanistycznego?

Podobnie jak w sytuacji tradycyjnego ślubu kościelnego lub cywilnego, koszty są zależne w dużej mierze od budżetu młodej pary, lecz taka ceremonia cechuje się większą elastycznością pod względem finansowym. Jeśli komuś zależy, aby ślub był ważny, musi liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty za uroczystość cywilną, a podstawowa opcja zakłada wydatek wynoszący ok. 100 zł. O innych kosztach decydują tylko i wyłącznie nowożeńcy. Doświadczonemu celebrantowi za usługę trzeba zapłacić 300-400 zł, jednak można tych kosztów uniknąć, powierzając prowadzenie ceremonii komuś bliskiemu. Z drugiej strony, organizacją całego wydarzenia może zająć się firma, która przygotuje wszystko od samego początku, jednak wiąże się to z kosztem w granicach 2000 zł albo więcej w sytuacji, gdy któryś z małżonków jest obcokrajowcem i uroczystość ma się odbywać w języku obcym.

Ograniczenia związane ze ślubem humanistycznym

Są pewne ograniczenia, jeśli chodzi o branie ślubu humanistycznego, gdyż humaniści respektują przepisy prawa, które mieszczą się w 10-15 artykułach Kodeksu Rodzinnego. Jest to równoznaczne z tym, że taki ślub mogą wziąć jedynie osoby pełnoletnie, choć w wyjątkowych sytuacjach zezwala się na to kobietom w wieku od 16 lat, lecz jedynie za zgodą prawnych opiekunów. Ponadto, zabrania się udzielania go ludziom pozostającym w innym związku małżeńskim, a także ubezwłasnowolnionym, nie w pełni władz umysłowych czy spokrewnionym ze sobą w linii prostej.

Dodatkowe atrakcje na ślubie humanistycznym

Ślub humanistyczny jest zwykle romantycznym i wzruszającym wydarzeniem, choć zdarzają się odstępstwa od tej reguły. Takie uroczystości traktuje się bowiem jako idealną okazję do wyrażenia siebie siebie oraz swojego poglądu na życie, a także relacji, która łączy dwoje ludzi. Niektórzy podejmują więc decyzję o podkreśleniu swojej przysięgi, skacząc na bungee czy urządzając imprezę w balonie unoszącym się nad ziemią, choć ciekawym pomysłem może być także przedstawienie teatralne lub odtańczenie cancana.

Podsumowanie

Śluby humanistyczne w Polsce na ten moment są mniej popularne niż w innych krajach, choć zainteresowanie tego typu uroczystościami cały czas rośnie. Zaletą takiego rozwiązania jest z pewnością całkowita dowolność w wielu kwestiach, a także możliwość łatwego dopasowania budżetu do swoich możliwości. To wydarzenie może być tak samo wyjątkowe jak ślub kościelny czy cywilny, lecz należy pamiętać o braku mocy prawnej zawartego w ten sposób małżeństwa. Najistotniejsza jest jednak możliwość złożenia sobie przysięgi z głębi serca bez wyuczonych formułek jak w przypadku oficjalnych ceremonii.